مصاحبه به دکتر محمد علی دادخواه، وکیل مدافع عده ای دانشجویان در بند دانشگاه امیرکبیر و وکیل دانشجویان دانشگاه زنجان

22.02.09

دادخواه: برخورد با دانشجویان امیرکبیر ناقض حقوق شهروندی و حقوق بشر است

دادخواه: برخورد دستگاه ها با پرونده دانشگاه زنجان دوگانه بوده است

1-    چهارتن از دانشجویان دانشگاه پلی تکنیک به دلیل حضور برای برگزاری مراسم مهندس بازرگان در حسینیه ارشاد توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. دلیل بازداشت این دانشجویان چه چیز بوده است و وضعیت آن ها در حال حاضر به چه شکل است؟

قاعدتا باید با توجه به نظم قانونی و اختیارات و امتیازاتی که قانون گذار به افراد داده است ما نسبت به این پدیدار اظهار نظر کنیم چون در هنگامی این ها بازداشت شدند که قرار بوده برای یکی از شخصیت های انقلاب، یکی از شخصیت های منحصر به فرد و استثنایی انقلاب مراسم برگزار شود، نخستین کسی که سکان طوفان زده کشور در سال 1357 را به دست گرفته و در آن زمان شاید هیچ کس شایستگی، توانایی و لیاقت مهندس بازرگان را نداشت، مضافا به اینکه باید بگوییم که بازرگان کسی بود که باعث پیوستن توده ها به آن جنبش شد، زیرا گروه های متعددی مهندس بازرگان را از سال های دور می شناختند و به آن چریک پیر اعتقاد و دل بسته بودند لذا در ذات وجود یک مجلس قانونی که از نظر منتقد و از نظر اصول، از نظر قواعد حاکم بر جامعه هیچ خدشه ای بر آن نیست، جای تردید و انکار به چشم نمی خورد. مضافا به اینکه ما معیار خودمان را باید قانون قرار دهیم و در نظام حقوق ایران دو نوع قانون وجود دارد، یکی قانونی اساسی به عنوان قانون برتر و قانون مادر و یکی هم قانون عادی که همان قانون کیفر است و در زیرمجموعه قانون اساسی قرار می گیرد. در این نگرش ما می بینیم که اصل 27 قانون اساسی صراحتا موضوع را روشن کرده است و می گوید اجتماعاتی که در آن اجتماع کنندگان دارای اسلحه نباشند و مخل مبانی اسلام اتخاذ تصمیم نداشته باشند آزاد است. اول اینکه هیچ کدام از این دانشجویان مسلح نبوده اند و مجلس هم برای بزرگداشت اولین نخست وزیر انقلاب برپا می شده است. باید با این ضوابط بگوییم که هیچ توجیهی برای بازداشت این ها نداریم. مضافا به اینکه ما در سلسله مراتبی که هنگام بررسی دلایل و حجت ها ملاک قرار می دهیم اول اصل است که اصل 37 قانون اساسی صراحتا بر مبنای صحت و برائت رای داده اما ظاهر قاعدتا اصل را تحت تاثیر قرار می دهید. ما می بینیم که هم ظاهر هم اصل حاکی بر این است که این ها برای بزرگداشت یک مرد انقلابی که ایران به ایشان به دیده احترام می نگرد و  به این سرزمین خدمات ارزنده ای کرده جمع شده اند، مضافا به اینکه هنگامی که بررسی بیشتری بکنیم علاوه بر اصل و ظاهر، اماره هم حاکی از این است که این ها هیچ قصد سوئ یی نداشته اند. لذا باید یک تجدید نظر اصولی در بازداشت این ها کرد. من امیدوارم که مقامات امنیتی و کسانی که مبادرت به این اقدام کرده اند در تصمیم خودشان تجدید نظر کنند چون نهایتا این اصول که باید از یاد برده نشود حاکی از این است که این ها باید در آغوش خانواده هایشان باشند و اگر این روال انجام شود نوعی بد بینی، نوعی یاس، نوعی بی قانونی را تداعی می کند از همه ی این ها گذشته بر اساس نظامات حقوق بشری، یعنی ضوابطی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر ذکر شده است اجتماع آزاد است و انسان به نفسه حق دارد که در زندگی اجتماعی خودش دخالت بکند. از همه ی این ها گذشته در قانون اساسی ما صراحتا می گوید که آزادی و تمامیت ارضی تفکیک ناپذیرند و نمی توانیم حتی به وسیله قانون آن ها را تهدید بکنیم. براین پایه من فکر می کنم که دستگاه قضایی نسبت به اتخاذ تصمیم مبنی بر فک قرار آن ها اتخاذ تصمیم خواهد کرد.

2-     در خبر ها شنیده می شود که قرار بازداشتی برای این دانشجویان صادر شده است و آن ها به بند 240 و 209 زندان اوین منتقل شده اند، این قرار از سمت چه نهادی صادر شده است؟

من این قرار را مشاهده نکرده ام، اما این مطالب را شنیده ام. اما نهایتا با توجه به اینکه نهایتا دستگاه های امنیتی باید این موارد را به مراجع قضایی تحویل بدهند باید مراجعه شود تا ببنیم که کدام علت عامل استمرار این  مدت طولانی در یک امری که از نظر ظاهر و بداهت امر در  آن خللی وارد نیست به طول انجامیده است.

3-     آیا از زمان بازداشت توانسته اند تماسی با شما یا خانواده هایشان داشته باشند و یا شما توانسته اید آن ها را ملاقات کنید؟

من متاسفانه هیچ ملاقاتی نداشتم و این خودش یکی از موارد نقض حقوق بشر است. چون به مجرد قرار گرفتن متهم در زندان باید بتواند آزادانه با وکیل خودش ملاقات کند. فارغ از حقوق بشر این در زمره ی حقوق شهروندی و آیین نامه زندان ها هم هست، از این حیث این ایراد بار است که چرا این ها از حقوق بدیهی و قطعی خودشان منتفع نشده اند، البته تنها مادر یکی از آن ها با من تماس گرفت که من امیدوارم در این خصوص باز هم مراجع قضایی تصمیم شایسته مبنی بر برائت این ها بگیرند.

4-     در رابطه با پرونده دانشگاه زنجان و دانشجویان این دانشگاه، قرار زمان دادگاه آن ها 21 اسفند ماه ذکر شده است. شما پرونده این دانشجویان را در چه حالتی می بینید و وضعیت آن ها در چه شرایطی است؟

در رابطه با دانشجویان زنجان چند نکته را باید مورد توجه قرار داد، یکی این که اصولا دستگاه قضایی به دو نحو اتخاذ تصمیم کرد، یکی این که آمد استاد و یا نماینده دانشگاه را فراخوان دادرسی کرد و ظاهرا برای ایشان قرار صادر کرد، از سوی دیگر مدیریت دانشگاه ایشان را از دانشگاه اخراج کرد. این اقدامات یک امر را تداعی می کند که تخلف از ناحیه استاد بوده است. در صورتی که تخلف از ناحیه استاد بوده است، پس دانشجویانی که به صاعقه اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر را تایید می کند نباید دچار اخراج از دانشگاه، فراخوان شدن به دادرسی و محروم شدن از تحصیل دچار شود. امری که متاسفانه یک شایعاتی در این زمینه است و من امیدوارم که دستگاه قضایی با دقت، با سرعت و با شجاعت و حکمت نسبت به این امر اتخاذ تصمیم کند. این قابل پذیرش نیست که یک طرف متخلف بوده و اعلام کننده هم متخلف. اگر قانون اساسی امر به معروف و نهی از منکر را وظیفه دولت نسبت به ملت و ملت نسبت به ملت می داند، ما نهایتا با توجه به اینکه مدیریت دانشگاه نسبت به ادامه تدریس و هم کاری آن عضو دانشگاه تجدید نظر کرده، این قسمت از نظر منتقدی در چارچوب یک روال پیوسته ی قانون مند و خرد ورزانه قرار نمی گیرد. از یاد نباید برد که اصولا اقدامات دستگاه ها همانند شاخه ها و برگ هایست که بر تنه درخت می روید و نباید این ها معارض و مخالف یکدیگر باشند. من فکر می کنم دانشجویان نه تنها نباید از تحصیل محروم شوند بلکه با توجه به روحیه آزادی خواهی و با توجه به قانون گرایی و با توجه به اصالت و نجابتی که در آن ها بوده است باید مورد حمایت قرار بگیرند. امری که متاسفانه کمتر مدیریت دانشگاه زنجان به آن پرداخته است. به هر صورت در این مقطع از زمان این تکلیف دستگاه قضاییست و دادگستری زنجان باید با دقت و با فراصت و کیاست نسبت به این مورد اتخاذ تصمیم بکند تا بیش از این دانشجویان از بهترین موقعیت های دوران ارزشمند عمر خودشان بی بهره نمانند.

 

HOME