|
 استقبال
از مرگ به
هزار دلیل
به اتفاق
دوستان در
ارتفاعات
فومن روز می
گذرانیم. موتور
سوار جوانی
از کنارمان
می گذرد. با
دیدن ما
لبخندی عجیب
بر صورت
آفتاب دیده اش
می نشیند و می
گذرد. یک ساعت
بعد در راه
بازگشت، همه
سرخوش از یک
روز مفرح،
کنار جاده
آدمی را در
میان زمین و
هوا می یابیم
که کنارش
موتوری برجا
مانده است.
خودش بود. با
لباسی سفید و
آویزان از
طنابی دار.
بعد از چند
روز خبرش در شهر
پیچید و دلیل
خودکشی هم
همچنین.
اعتیاد،
زندگی را به لبش
رسانده بود و
چاره ای جز
ترک این زندگی
پرنکبت
نداشت؛
آنگونه که در
نامه اش نوشته
بود.
به زبان آمار
آمار جهانی
نشان می دهد
که بالاترین
میزان خودکشی
در دنیا
مربوط به کشورهای
ژاپن،
آمریکا و
کشورهای
اسکاندیناوی
است و پایین
ترین نیز
متعلق به
اسپانیا و
ایرلند. در
ایران نیز
طبق آمار
سازمان
مدیریت و
برنامه ریزی
کشور هر ساله
برتعداد خودکشی
ها افزوده می
شود. وزارت
بهداشت نیز
از انجام
حداقل 13
خودکشی در
روز با میانگین
سنی 29 سال خبر
می دهد. در این
آمار نسبت
مردان به
زنان 3 به 1 است.
استان های
ایلام ،
بوشهر ،
کهکیلویه و
بویراحمد ،
خوزستان ،
فارس و کرمان
دارای
بالاترین میزان
خودکشی در
ایران
هستند،
استان هایی
که عموما جزو
استان های
محروم و فقیر
نشین کشور
محسوب می
شوند. اما
آمار اقدام
به خودکشی
خیلی بیشتر
از اینهاست،
به طوریکه به ازای
هر مرگ ناشی
از خودکشی
تقریبا 8 تا 25
مورد خودکشی
ناموفق وجود
دارد. جالب اینکه
در این آمار
سابقه زنان
در خودکشی
ناموفق سه
برابر مردان
است. یعنی
درست برعکس
آمار خودکشی
های موفق.
رایج در بین
جوانان
در ایران،
جوانان بیشترین
آمار خودکشی
را بین بقیه
قشرها به خود
اختصاص داده
اند. بر اساس
گزارش سازمان
ملی جوانان،
بهداشت
روانی نیمی
از جوانان
زیر 29 سال کشور
نگران کننده
و هشدار
دهنده است؛
به طوری که 3/4
درصد جوانان
در سلامت
روانی خود
دچار مشکل
جدی بوده و 2/40
درصد از
مشکلات
روانی رنج میبرند.
به همین علت
نمونه های
بسیاری از اخبار
خودکشی
جوانان را می
توان در
صفحات حوادث
روزنامه های
کشور دید.
خودکشی به خاطر
فقر، به خاطر
اختلاف
سلیقه با
والدین، به
خاطر عشق های
نوجوانی، به
خاطر شغل و مسکن
و بسیاری
چیزهای دیگر.
بسیاری از
این خودکشی
ها به مشکلات
فرهنگی بر می
گردد مانند
پسر 17 ساله ای
که به خاطر
خجالت از
نگاه کردن به
تصاویر
پورنو در
رسانه ها و مطلع
شدن والدینش
و ترس از
واکنش سخت
آنها با خوردن
10 قرص خودکشی
کرد؛ یا به
مسایل اقتصادی
برمی گردد
مانند
خودکشی جوان 28
ساله ای که
نامزدش به
علت عدم
توانایی
مالی او و
نداشتن مسکن
و کار از او
جدا شده بود و
این علتی شد
برای خودکشی
آن جوان.
به گفته دکتر
معین فر
تحلیلگر
مسایل
اجتماعی،جوانانی
که خودکشی میکنند
اغلب از
استعدادهای
قابل توجهی
برخوردارند
ولی چون محیط
اطرافشان از
درک این
استعدادها
عاجز است و
شرایط بروز
آن وجود ندارد،
به دلیل
احساس
ناامیدی و
پوچی دست به
خودکشی میزنند.
خودکشی
دانشجویان
در سال های
اخیر خودکشی تبدیل
به پدیده ای
رایج بین
دانشجویان
شده است. علی
الخصوص
دانشجویانی
که در شهرهای غریب
به تحصیل
مشغولند و
زندگی
خوابگاهی
دارند. معاون
دانشجویی
دانشگاه
آزاد یکی از شهرهای
شمالی در این
باره به روز
می گوید: "ما هر
ترم
دانشجویان
دختری داریم
که پدر و
مادرشان با
خواهش و
اصرار و گاه
با گریه از ما
می خواهند که
با انتقال
دخترشان از دانشگاه
شهر دیگر به
شهر خودشان
موافقت کنیم.
دلیل این امر
را نیز
افسردگی
فرزندشان که
ناشی از دوری
از خانواده و
دوستانش هست
عنوان می
کنند. برای
اثبات
مدعایشان پرونده
پزشکی
فرزندشان را
نشان می
دهند."
5سال پیش بود
که هنگام
امتحانات ترم
بهاره،
ناگهان جیغ و
فریاد
دانشجوی
دختری نظم
جلسه امتحان
را برهم زد و
همه را متوجه
کلاسی کرد که
در طبقه
چهارم
دانشگاه آزاد
رشت قرار
داشت. در آنجا
دختر دانشجویی
به نشانه
تهدید به
خودکشی خود
را به بالای
پنجره
رسانده بود.
دلیل این امر گرفتن
تقلب از سوی
مراقبین
امتحانات
بود. اما این،
تنها علت
نبود. اگر
دانشجوی مذکور
در آن امتحان
قبول نمی شد
از دانشگاه
اخراج می شد؛
لذا شرم از
خانواده،
دلیل اصلی
اقدام به
خودکشی بود.
البته دخالت
مسئولین
دانشگاه و
اساتید موجب
شد اتفاق ناگواری
نیفتد اما
همه ماجراها
به خوشی تمام نمی
شوند. سال
گذشته در
همین روزها
بود که از
دانشگاه
آزاد سلماس خبر
رسید که
دانشجویی به
خاطر مشروطی
و ترس از
اخراج و عدم
استطاعت
مالی برای
پرداخت
شهریه
دانشگاه
آزاد اقدام
به خودسوزی
کرده است. اقدامی
که منجر به
تحصن
دانشجویان
در اعتراض به
برخورد بد
مسئولین
دانشگاه در
قبال تقاضای
دانشجوی
متوفی شد. در
جریان این
اعتراض رییس
دانشگاه نیز
چند ساعتی
توسط دانشجویان
در اتاقش
زندانی شد.
دکتر معین
فر، پژوهشگر
نمونه کشور
در سال 82 در
خصوص خودکشی
دانشجویان
میگوید:
"برخی از
مدیران،
سابقه
مدیریتی
چندانی
ندارند و عدم
توانایی
آنان در درک
جوانان
دانشجو موجب بحران
آفرینی میشود.
وقتی دانشجویی
تهدید به
خودکشی میکند،
آنها تصور میکنند
بهانه میآورد.
درحالی که از 100
مورد تهدید 2
الی 4 مورد به
واقعیت تلخ
تبدیل میشود."
خودکشی زنان
خودکشی در
بین زنان نیز
تبدیل به
پدیده ای
رایج شده است.
بنا به اعلام
مشاور
استاندار ايلام
- که بیشترین
آمار خودکشی
در ایران را
دارد- در سال
حدود ۴۰۰
مورد خودکشی
در استان 580
هزار نفری
ایلام اتفاق
میافتد که
سهم زنان از
اين تعداد 220
نفر است. اکثریت
این زنان نیز
خودسوزی را
انتخاب می کنند.
روشی که در
ایران
تقریبا مختص
به زنان شده
است. یک جامعه
شناس، دلایل
خودکشی زنان
در شهرها و
روستاها را
تا حدودی شبیه
به هم می داند.
دکتر شهلا
آماده،
فرهنگ مردسالاری
را دلیل عمده
این خودکشی
ها عنوان می
کند. او می
گوید:
"ساختار سنتی
خانوادههای
ایرانی علی
الخصوص
خانواده های عشاير
و روستايی در
استان هایی
مانند ایلام
و کهکیلویه
بویراحمد که
بر فرهنگ مردسالاری
بنا شده
زمينهساز
وقوع اين نوع
زجرآور
خودکشی یعنی
خودسوزی است.
بر اساس همين
فرهنگ گاهی
دختران
وادار به تندادن
به ازدواجهای
اجباری میشوند
که يکی از علتهای
خودسوزی در
اين مناطق
است."
وضعیت
نابسامان
جامعه برای
دختران و اتفاقات
ناگواری که
برای دختران
می افتد
مانند تجاوز
به عنف یا
سوءاستفاده
های احساسی
یکی دیگر از
دلایل
خودشکی است.
به عنوان
مثال دو سال
پیش فیلمی از
میهمانی دختران
دانشجو در
تبریز توسط
افراد سودجو
در تمام کشور
تکثیر شد. این
فیلم، دو تن از
این دختران
را از ترس
آبروی خانواده
و برخورد
شدید پدر
مجبور به
خودکشی کرد.
یا دختر
پانزدهساله
ای که از
بدگمانیهای
والدین نسبت
به رفت و آمدش
به ستوه آمده بود
با خوردن 20 قرص
اقدام به
خودكشي كرد
یا نوجوان ۱۶ ساله ای
که در
امتحانات
نوبت دوم
دبيرستان
تجديد شده
بود از ترس
والدين خود
را حلق آویز
کرد. دختری
نیز به این خاطر
که پدرش از
ارتباط او با
پسر همسایه
مطلع شده بود
خود را از
بالای پنجره آپارتمان
مسکونی به
پایین پرت
کرد. از همه
بدتر خودکشی
دسته جمعی 5
دانش آموز
دختر بود که
در اثر مصرف
قرص برنج جان
خود را از دست دادند.
به اعتقاد
دکتر شهلا آماده
اکثر
اقدامات
منجر به
خودکشی
جوانان، حاصل
مشکلات عمیق
روانی،
خانوادگی و اجتماعی
است. او معتقد
است: "اکثر
جوانانی که دست
به خودکشی میزنند
به دلیل وجود مشکلات
خانوادگی و
احساس حقارت
در کانون خانواده
از روابط
اجتماعی
کنارهگیری میکنند
و افکار منفی
خودکشی را در
سر میپرورانند.
شمار دیگری
نیز به دلیل
شکست در مراحل
مختلف زندگی
و فشارهای
عصبی به دور
از هرگونه
علائم
افسردگی و
انزوا طلبی و بر
اساس تصمیمهای
آنی اقدام به
خودکشی میکنند."
دکتر
رحمانی،
روانشناس
نیز در خصوص
اقدام به
خودکشی در
بین جوانان
میگوید:
"مشکلات
اقتصادی،
اختلافات خانوادگی
و درگیریهای
اجتماعی میتواند
عاملی برای
اقدام
جوانان به
خودکشی باشد. طلاق
و جدایی یا
مرگ والدین،
بیکاری،
ناکامیهای
پی در پی،
بیماری،
شکستهای
تحصیلی و... از
جمله رایج
ترین علل ضعف
روحی
جوانانی است
که دست به
خودکشی میزنند."
***
در اسلام
خودکشی حرام
است، اما این
پدیده هنوز
در ایران جرم
شناخته نمی
شود. سال به
سال نیز بر آمار
خودکشی در
کشور افزوده
می شود و با
بدتر شدن
وضعیت
معیشتی
خانواده ها و
اختلاف
فرهنگی نسل
ها و وجود
فرهنگ سنتی
در کشور، این
نابهنجاری
وضعیت
خطرناک تری
به خود می
گیرد. و روزی
نیست که حجله
جوانی را در
شهرهای کشور
نبینیم.
باربد کاوه
منبع: روزنامه
اینترنتی
روز ۱۳ تیر ۱۳۸۵
|