جمعه ۲۳ اسفند ۱۳۹۲-IranSOS- یک جامعه شناس در ریشه یابی علل وقوع نزاع میان افراد عواملی نظیر مشکلات اقتصادی، فقر، بیکاری، مصرف مواد مخدر،بحث بر سر مالکیت و … را از مهمترین علل بروز نزاع میان شهروندان برشمرد. دکتر امیرمحمود حریرچی در گفتگو با (ایسنا)، وقوع نزاع را در دو دسته خانگی و خارج از خانه ارزیابی کرد و گفت: نزاع یکی از عواملی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد بحث‌هایی نظیر مالکیت، سوء تفاهم‌ها، تعصب و … در بروز آن نقش قابل توجهی دارد.
وی با اشاره به نزاع‌هایی که در بیرون از محیط خانه رخ می‌دهد گفت: در این نزاع‌ها عمدتا برخی بحث‌ها بر سر مالکیت یا اثبات حقانیت خود سبب وقوع نزاع می‌شود که تصادفات خودرویی نمونه بارز آن است به طوری که امروزه می‌توان گفت که بخش قابل توجهی از تصادفات به نزاع چه از نوع فیزیکی و چه از نوع زبانی ختم می‌شود.
حریرچی با بیان اینکه کاهش آستانه تحمل مردم، فقر و بیکاری، گرانی و … منجر به ایجاد شرایطی شده که به نزاع و پرخاشگری ختم می‌شود، افزود: از سوی دیگر استفاده از برخی آرامبخش‌ها و مواد مخدر صنعتی نیز حساسیت‌های عصبی را در افراد افزایش داده و سبب پرخاشگری آنان می‌شود.
هزینه نزاع افزایش یابد
این جامعه شناس با تاکید بر اینکه باید هزینه نزاع را برای افراد آغاز کننده آن افزایش داد، تصریح کرد: یکی از مواردی که گاه سبب ایجاد حاشیه امن برای افراد نزاع کننده می‌شود این است که فرد مقصر خود نزاعی را آغازکرده اما پس از مراجعه به کلانتری پرونده مشمول سازش شده و در روند رسیدگی قرار نمی‌گیرد.
حریرچی اضافه کرد: این شرایط ممکن است به نوعی روند رسیدگی به پرونده در نهادهای قضایی را کاهش دهد اما باید توجه داشت که گاه سبب جری شدن افراد در ارتکاب نزاع می‌شود چرا که آنان گمان می‌کنند که همواره می‌توانند پس از آغاز یک نزاع پرونده را در مرحله سازش مختومه کنند.
وی افزود:از سوی دیگر فردی که در جریان نزاع مظلوم واقع شده نیز امید خود برای احقاق حققش را از دست داده و به سازش اکتفا می‌کند.
حریرچی یکی دیگر از آفت‌های کاهش هزینه‌های نزاع در جامعه را گرایش افراد به گردن کلفتی و قلدری برشمرد و به ایسنا گفت: گاهی فردی که در چندین مورد نزاع حقی را از کسی پایمال کرده و مجازات نشده است با پررویی دست به اقدامات دیگری نظیر زورگیری، تهدیدو تعرض شهروندان و … می‌زند.
این جامعه شناس با اشاره به انفعال شهروندان هنگام بروز نزاع نیز گفت: در گذشته شاهد این بودیم که حین وقوع نزاع شهروندان و افراد حاضر اقدام به جدا کردن طرفین نزاع از یک دیگر کرده و با اقدامات خود هزینه آن را کاهش می‌دهند اما امروزه اغلب شهروندان یا بی تفاوت از کنار آن عبور می‌کنند یا با ترس از اینکه ممکن است یکی از طرفیت حامل چاقو یا سلاح سرد باشد از دخالت در نزاع خودداری کرده و تنها به تماشای آن می‌پردازند.
وی درباره زمینه‌ها و علل بروز نزاع در خانه نیز گفت: در این شرایط نیز مسائل اقتصادی و یک سری سوء تفاهم‌ها و ناموسی جزو دلایل اصلی به حساب می‌آید.
این جامعه شناس ادامه داد: به عنوان مثال گاهی یکسان نبودن دخل و خرج خانواده و ناتوانی سرپرست در تامین حداقل نیازها روی روابط طرفین به ویژه زوجین تاثیرگذار شده و باعث ایجاد درگیری میان آنان می‌شود.
حریرچی با اشاره به سوء تفاهم‌ها و درگیری‌های ناشی از مسائل ناموسی و تعصبی در محیط خانه نیز گفت: درگیری‌هایی نظیر آنچه که میان پدر و دختر، زوجین و … رخ می‌دهد عمدتا ناشی از همین موارد است که با مسائلی نظیر بحث بر سر پوشش و … آغاز می‌شود.
ارتباط آمار نزاع با توسعه‌شهرها
وی درباره ارتباط بین آمار نزاع و توسعه یافتگی شهرها نیز خاطر نشان کرد: گرچه ممکن است نگاه سطحی پرجمعیت بودن شهر را دلیلی برای کاهش نزاع در آن بیابیم اما در اصل شهرها به لحاظ فیزیکی توسعه داشته‌اند و به لحاظ فرهنگی هیچ توسعه‌ای نداشته‌اند.
وی افزود: از سوی دیگر با بزرگتر شدن شهرها ساکنان نسبت به یکدیگر غریبه شده و فاصله طبقاتی نیز میانشان افزایش می‌یابد که موارد اینچنینی سبب حساسیت افراد و کاهش آستانه تحملشان می شود و اتفاقاتی نظیر بروز نزاع نیز در آن افزایش می‌یابد.
به گفته حریرچی در شهرهای کوچک با توجه به آداب و فرهنگی که وجود دارد و همچنین شناخته شدن افراد نزد یکدیگر عمدتا اتفاقاتی نظیر نزاع کمتر رخ می‌دهد.
این کارشناس علوم اجتماعی حاشیه نشینی در اطراف کلان شهرها به ویژه تهران و مشهد را از دیگر معضلات برشمرد و گفت: در این شرایط نیز با توجه به اینکه فاصله طبقاتی زیادی میان افراد حاشیه نین و مرفه نشین شهرها وجود دارد گفت: مسائلی نظیر نزاع و … میانشان رخ می‌دهد.