چهارشنبه ۶ شهریور ۱۳۹۲ – عصر ایران – شمارش معکوس برای حمله احتمالی آمریکا به سوریه آغاز شده است و تحرکات نظامی آمریکا و انگلیس در منطقه و نیز برخی خبرهای غیر رسمی و موضع گیری‌های مقامات آمریکایی مبنی‌بر قطعیت حمله شیمیایی دولت بشار اسد علیه مخالفان و نیز واکنش حتمی آمریکا به این اقدام دولت سوریه، جای تردید کمی برای مداخله احتمالی نظامی آمریکا در سوریه باقی گذاشته است.
به گزارش ایسنا، عصر ایران در ادامه تحلیل خود نوشت: برخی شبکه‌های خبری آمریکا از جمله “سی. ان. ان” و “ان. بی. سی” روز گذشته اعلام کردند که احتمالا حمله سه روزه آمریکا به سوریه از روز پنجشنبه (فردا) آغاز خواهد شد.
با این فرض محتمل، یکی از سوال‌های اصلی این است که واکنش جمهوری اسلامی ایران به این حمله چه خواهد بود؟
به نظر می‌رسد ایران که مهم‌ترین متحد منطقه‌ای دولت سوریه محسوب می‌شود و در ۲۸ ماه گذشته به طور جدی از دولت بشار اسد در برابر هجمه مخالفان دفاع کرده است؛ در برابر این حمله بی‌واکنش نماند؛ نوع واکنش ایران بسته به گزینه‌های متفاوت مداخله نظامی آمریکا و متحدانش می‌تواند در سه گزینه زیر مطرح باشد:
۱- سکوت: به نظر می‌رسد اگر حمله آمریکا به سوریه حمله‌ای سه یا چهار روزه باشد و تنها در حد تنبیه حکومت بشار اسد باشد و تغییر خاصی در معادله کنونی و توازن قوا بین حکومت سوریه و مخالفان مسلح آن ایجاد کند، به احتمال فراوان جمهوری اسلامی ایران تنها به محکومیت کلامی این حمله اکتفا کرده و اجازه دهد آمریکا به ” قسم خورده خود مبنی بر مداخله نظامی در صورت عبور حکومت دمشق از خط قرمز آمریکا” عمل کند.
دلیل اصلی “سکوت” ایران در صورت وقوع چنین حمله خفیفی در دو عامل منحصر است : ۱- سیاست‌های دولت تدبیر و امید برای عدم ایجاد تنش جدید با جهان و نیز ۲- دستور کار در پیش رو مذاکرات هسته‌ای با غرب و آمریکا که دولت جدید مایل است در تعاملی دیپلماتیک و در چارچوب یک طرح میانه “برد – برد” آن را حل و فصل کند.
در چارچوب این دو ملاحظه دولت جدید ایران رویارویی و تنش با غرب بر سر مداخله خفیف نظامی در سوریه منطقی به نظر نمی‌رسد.
۲- مداخله غیر مستقیم : اگر حمله آمریکا به سوریه جدی‌تر از حد انتظار ایران باشد و از حد “تنبیه” فراتر رود و سبب تغییر معادلات و توازن قوا بین نیروهای ارتش سوریه و مخالفان مسلح شود تا زمینه برای سقوط حکومت بشار اسد فراهم شود، در چنین شرایطی به نظر می‌رسد ایران گزینه “رویارویی غیر مستقیم و غیر رسمی” را مطمح نظر قرار دهد.
حزب‌الله لبنان و گروه های فلسطینی همچون ” جهاد اسلامی” و ” جبهه خلق برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل” در چنین شرایطی می‌توانند وارد عمل شوند تا توازن قوا به ضرر حکومت سوریه بر هم نخورد.
۳- مداخله مستقیم : احتمال چنین سناریویی با توجه به تجربه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در ۳۴ سال گذشته بسیار بعید به نظر می‌رسد. این گزینه تنها در زمانی قابل بررسی است که آمریکا یا ناتو به قصد تغییر رژیم در سوریه و سرنگونی حکومت بشار اسد وارد اقدام نظامی علیه سوریه شوند و نه تنها ایران بلکه روسیه و چین نیز به طور جدی در برابر این صف‌بندی بین‌المللی وارد عمل شوند.
در چنین شرایطی گزینه مداخله مستقیم نظامی از سوی ایران برای پشتیبانی از مهم‌ترین متحد منطقه‌ایش ، می‌تواند مورد نظر باشد. به عبارت دیگر از نظر ایران تاجایی که می‌توان از طرق غیرمستقیم و از طریق دیگر متحدان منطقه‌ای و گروه‌های حامی، در بحران‌ها و جنگ‌های این چنینی وارد عمل شد، دست یازیدن به مقابله مستقیم نظامی اقدامی منطقی نخواهد بود، مگر اینکه “پروکسی‌ها” (نایبان) نتوانند انتظارات را برآورده کنند.