پنجشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۴-۲۰۱۵-۰۴-۰۹-IranSOS- آیدا قجر: توافق هسته ای از منظر یک معامله بین المللی و یا از دریچه منافع ملی، چگونه ارزیابی می شود؟ پیام ها و پیامدهای چنین توافقی چیست؟ نمونه چنین سوال هایی در روزهای اخیر در بسیاری از محافل سیاسی و رسانه ای شنیده می شود. ایران وایر کوشیده در گفت و گو با چند صاحب نظر داخل و خارج از ایران، برای این سوال ها، پاسخ بیاید. امروز و فردا این مجموعه نظرخواهی ها منتشر می شوند. در بخش سوم این مجموعه، عبدالکریم لاهیجی، رئیس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، رضا علیجانی، تحلیل گر سیاسی و مهران مصطفوی، استاد دانشگاه به این پرسش ها پاسخ داده اند.
عبدالکریم لاهیجی: پس از توافق شاید وضعیت حقوق بشر بهتر شود
طی سی سال گذشته تحمیل بزرگی به اقتصاد و مردم ایران وارد شده و شروع برنامه‌ی هسته‌ای نیز نه مصلحت کوتاه‌مدت و نه میان‌مدت برای ایران نداشته است. این مساله در کوتاه مدت هزینه‌ای بسیاری برای مردم ایران به وجود آورد و در میان‌مدت حتی اگر به گفته جمهوری اسلامی، هدف استفاده‌ی «صلح‌آمیز» از انرژی هسته‌ای باشد٬ الویت‌های دیگری در جامعه‌ی ایران در زمینه‌های مختلف وجود داشت که ضرورتی برای پرداختن به انرژی هسته‌ای نبود، خصوصا که امروز در کشورهای اروپایی صحبت از سیستم‌های جدید تولید انرژی می‌شود.
هرچند که ممکن است هدف جمهوری اسلامی هم در ارتباط با جنگ ایران و عراق و دستیابی به بمب اتم بود اما مردم ایران تاوان زیادی در ارتباط با تحریم‌ها پرداختند. ما سال گذشته تحقیقی به کمیته حقوق بشر سازمان ملل ارایه دادیم که در ارتباط با حقوق اقتصادی و اجتماعی مردم ایران و در داخل کشور انجام شده بود. این تحقیق در گزارش کمیته نیز مورد استفاده قرار گرفت. در آن زمان گفتیم که ۴۰ درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند. مسلم است که در یک‌سال اخیر وضع بسیار بدتر نیز شده. یکی از علل تحریم‌ها همین مساله‌ی هسته‌ای بود. در نتیجه به عنوان مدافع حقوق بشر این امر را مثبت ارزیابی می‌کنیم، البته به آن شرط که تا سه ماه دیگر صورت مساله تغییری نکند.
اگرچه این توافق تاثیر مستقیمی روی حقوق بشر ندارد٬ اما تجربه نشان داده هر زمان که میان جامعه‌ی بین‌المللی و یک کشور روابط دیپلماتیک و گفت‌وگویی وجود نداشته٬ اگر وضع حقوق بشر بدتر نشده٬ بهتر هم نشده است.
نمی‌خواهم از کوبا و ۶۰ سال اخیر مثال بزنم. در همین دهه گذشته و در مقایسه‌ی دولت محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد٬ تفاوت‌ها مشخص می‌شود.
دولت خاتمی وارد گفت‌وگوها شد و حتی در ایران با دخالت اتحادیه‌ی اروپا چندین میزگرد حول مساله‌ی حقوق بشر نیز برگزار شد. اگرچه ما آن دوره هم انتقادهای بسیاری به دلیل کمبودها داشتیم. اما در دوران احمدی‌نژاد دروازه‌های ایران به روی گزارش‌گران سازمان ملل بسته شد و جمهوری اسلامی همکاری نکرد.
روابط دیپلماتیک بسیار کم شده بود. اصولا باز شدن روابط سیاسی دیپلماتیک و روابط معمول بین کشوری با جامعه بین‌المللی نه تنها در میان مدت٬ بلکه در کوتاه‌مدت هم می‌تواند به مرور به بهبود وضع نسبی حقوق بشر بیانجامد.
معتقدم که با گفت‌وگو و داشتن رابطه در کنار توافق‌هایی که صورت می‌گیرد٬ در تمام زمینه‌ها از جمله حقوق بشر بیشتر امکان توفیق وجود دارد.
در یک دهه اخیر قطع رابطه و سیاست لجبازانه نه تنها به بهبود وضع حقوق بشر کمکی نکرد بلکه وضع مدام بد و بدتر شد؛ حتی با روی کار آمدن حسن روحانی.
…………
…………
منبع: ایران وایر
http://iranwire.com/features/7324/
———————————————
League for the Defence of Human Rights in Iran (LDDHI) – FIDH member
جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران (عضو فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر)ـ
فیس بوک http://www.facebook.com/lddhi.fidh
E-mail: lddhi(at)fidh.org یا lddhi.fidh(at)gmail.com
Twitter: @fidh_fa
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCLy2KJACyt0kXaOm53OXtEw
صفحه ایرانِ فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر
صفحه فارسی فدراسیون
FIDH’s Iran page: http://www.fidh.org/en/asia/iran/