چهارشنبه ۶ خرداد ۱۳۹۴-۲۰۱۵-۰۵-۲۷-IranSOS- تا چند سال پیش شنیدن رواج اعتیاد در بین دانشجویان و زنان، برای همگان تازگی داشت و از آن دسته خبرها بود که مو بر اندام هر شنونده‌ای سیخ می‌کرد اما، امروز خبرهای تکان‌دهنده‌تری از رواج روزافزون این معضل در بین دانش‌آموزان ابتدایی، دبیرستانی و نوجوانان به گوش می‌رسد و به چشم دیده می‌شود.
شنیده‌ها حاکی از آن است که سن اعتیاد در کشور ما به ۱۳ سال کاهش پیدا کرده و تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان بین سنین ۱۵ تا ۱۹ سال با این معضل دست به گریبان هستند.
هرچند اینگونه آمارها گاه و بیگاه تکذیب می‌شوند اما، تعداد بسیار زیاد دانش آموزان کم سن و سال سیگاری که مدتهاست در کوچه و بازار می‌بینیم، حقیقتی است که نمی‌توان آن را تکذیب کرد.
شکی نیست که وقتی پای موضوعی به اهمیت پیشگیری و مبارزه با اعتیاد دانش آموزان وسط می‌آید، آموزش نوجوانان درخصوص ضرور و زیان اعتیاد در مدارس به یک ضرورت تبدیل می‌شود. این آموزش‌ها باید در تمامی مقاطع تحصیلی به اشکال مختلف وجود داشته باشد. اما، آموزش و پرورش و خانواده‌ها تا چه حد به این رسالت مهم خود عمل کرده‌اند؟
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)- منطقه مرکزی – اعتیاد به سیگار خصوصاً مواد مخدر در میان دانش‌آموزان مدارس و سایر نوجوانان هر چند پدیده تازه‌ای نیست اما، معضلی است که باید به دقت از سوی مسئولان کشور، روانشناسان، جامعه‌شناسان، مربیان، والدین و سایر دست‌اندرکاران مورد توجه قرار گیرد.
مصرف مواد مخدر و وابستگی به آن صرف نظر از آسیب روانی یا معضلات اجتماعی که ایجاد می‌کند، پدیده‌ای مزمن و عودکننده است که با صدمات جدی جسمانی، مالی، خانوادگی و اجتماعی برای فرد و جامعه خواهد شد.
قبح سیگار از بین رفته است
یک معلم مقطع ابتدایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا به مشاهده شدن این آسیب در کلاس‌های درس ابتدایی اشاره کرد و گفت: متاسفانه قبح سیگار در بین نوجوانان از بین رفته و آنها به راحتی و با احساسی آکنده از غرور به سیگار کشیدن روی می‌آورند.
این معلم ادامه داد: در یکی از این موارد با مشاهده سیگار کشیدن دانش‌آموز موضوع را با والدین وی در میان گذاشتیم و متوجه شدیم که خانواده نیز درگیر چنین مسائلی است و چندان نیز به نحوه تربیت کودک خود اهمیت نمی‌دهد. در این موارد والدین به مدرسه فراخوانده می‌شوند و راهنمایی و مشاوره به دانش‌آموز و خانواده‌اش ارائه می‌شود.
وی که نخواست نامش فاش شود از تجربه‌اش در مشاهده سیگار در دستان برخی دانش‌آموزان ابتدایی حکایت کرد و افزود: خانواده‌ها و نقش تربیتی آنها، مهمترین عامل در گرایش یا عدم گرایش افراد به مواد مخدر هستند.
وی در خصوص علل گرایش دانش‌آموزان تصریح کرد: نوجوانی دوره حساس و پرخطری است و این دوران با تأثیر‌پذیری بالایی که در فرد وجود دارد، بهترین زمان برای گرایش این افراد به مواد مخدر است.
این معلم تصریح کرد: اگر به نیازهای روحی و عاطفی نوجوانان اهمیت داده نشود و برخوردها مناسب نباشد، احتمال گرایش به سوءمصرف مواد بیشتر می‌شود. والدین با پر کردن این خلاء به راحتی می‌توانند از این معضلات و بسیاری معضلات دیگر ناشی از آن پیشگیری کنند.
وی تأکید کرد: اصلاح دیدگاه‌ها نسبت به این موضوع تا حد زیادی در پیشگیری از اعتیاد مؤثر است.
یکی از مهمترین روش‌های پیشگیرانه در برابر مصرف مواد مخدر، آگاه‌سازی افراد در مورد خطرات و مضرات ناشی از مواد مخدر و اصلاح نگرش افراد نسبت به معتاد و مواد مخدر است. خانواده و نهادهای آموزشی مهمترین نقش را در پیشگیری از اعتیاد به ویژه اعتیاد دانش‌آموزان برعهده دارند.
شبکه‌های اجتماعی یکی از معابر ورود به منجلاب اعتیاد
به گزارش ایسنا، پای شبکه‌های اجتماعی که جای محافل پررونق خانوادگی را گرفته‌اند، اینجا هم در میان است.
به اعتقاد مدیر آموزش و پرورش شهرستان شازند، دام‌هایی در شبکه‌های اجتماعی برای دانش آموزان پهن شده که یکی از آنها دام اعتیاد است.
احمد نعیمی در این باره به خبرنگار ایسنا گفت: مسائل و خلاءهای بسیاری در ابتلای دانش آموزان به مواد مخدر دخیل هستند.
وی در خصوص دلایل و خلاءهایی که باعث ایجاد این معضل می‌شوند، گفت: در حال حاضر مواد مخدر تنوع بسیاری پیدا کرده و دارای انواع و اقسام مختلفی است که خود باعث جلب دانش‌آموزان به مصرف اینگونه مواد می‌شود.
نعیمی به نقش رسانه‌ها در گرایش نوجوانان به مواد مخدر اشاره کرد و افزود: دانش‌آموزان تحت‌تأثیر تبلیغات رسانه‌ها از جمله ماهواره و شبکه‌های اجتماعی مختلف مبنی بر اثربخشی این مواد در یادگیری دروس شده و به مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند.
وی با اشاره به نقش شبکه‌های اجتماعی در این حوزه بیان کرد: امروزه گسترش شبکه‌های اجتماعی به گونه‌ای شده که حتی دانش‌آموز مقطع ابتدایی قادر است به راحتی وارد شبکه‌هایی از قبیل لاین، واتساپ و… شده و با افراد مختلفی آشنا شود، افراد ناشناسی که می‌توانند آینده وی را به خطر بیندازند.
نعیمی به اکتسابی بودن این معضل در خانواده‌ها و اجتماع اشاره و بیان کرد: نوجوانان به دلیل ناآگاهی و عدم اطلاع کافی از عواقب گرایش به مواد مخدر هم در خانواده‌ها و هم در مراکز تفریحی مختلف مصرف مواد مخدر را از والدین و افراد دیگر می‌آموزند.
مدیر آموزش و پرورش شهرستان شازند در ادامه سخنانش نقش خانواده‌ها را در حوزه پیشگیری بسیار مؤثر دانست و اظهار کرد: احتمال ابتلا به اعتیاد در دانش‌آموزانی که والدین آنها معتاد هستند بسیار بالاست، چراکه آنها مصرف مواد را از نزدیک‌ترین افراد خانواده خود می‌آموزند.
باید فرهنگ‌سازی گسترده صورت بگیرد
نعیمی در رابطه با وظیفه آموزش و پرورش در این حوزه، تصریح کرد: آموزش و پرورش به تنهایی قادر به حل این آسیب‌ها نیست و باید فرهنگ‌سازی گسترده در این راستا صورت بگیرد.
وی افزود: این نهاد با اجرای انواع برنامه‌های آموزشی و پرورشی و فعالیت‌های مکمل و فوق‌برنامه در سطح مدارس سعی در کاهش یا رفع این معضل دارد.
نعیمی تصریح کرد: برگزاری همایش و برنامه‌های منسجم با حضور و همکاری کارشناسان دینی و کمک‌های اداره ارشاد و تبلیغات، قوه قضاییه و مشاورین در سطح مدارس موجب آشنایی دانش‌آموزان با خطرات و مضرات این مواد می‌شود.
مدیر آموزش و پرورش شارند در خصوص نحوه نظارت‌ها در این حوزه اظهار کرد: نظارت بر عهده مسئولین و رؤسای ادارات آموزشی و پرورش، معلمین، کارشناسان و… است که باید طی بازرسی واحدهای آموزشی برنامه‌های آموزشی و پرورشی را به اجرا بگذارند.
وی با بیان اینکه مشاورین مدارس، مدیران واحدهای آموزشی و معلمین مسئولیت نظارت مستقیم در این حوزه را برعهده دارند، اظهار کرد: در صورت مشاهده مورد مشکوک به اعتیاد در همان مراحل ابتدایی، موضوع بررسی و با والدین دانش‌آموز در میان گذاشته می‌شود.
نعیمی در خصوص نحوه پیشگیری و درمان این مسئله گفت: با توجه به شرایط موجود با ایجاد تعامل بین آموزش و پرورش و والدین نحوه برخورد و درمان مشخص می‌شود و به جای امنیتی کردن موضوع از والدین دعوت می‌شود، در جریان کم‌وکیف کار قرار گیرند.
مدیر آموزش و پرورش شازند افزود: در اینگونه موارد مدیر مدرسه و حراست وارد عمل شده و با برقراری ارتباط با اولیای دانش‌آموز برنامه‌های ترک و درمان اجرایی می‌شوند.
وی با بیان اینکه در این شهرستان آمار اعتیاد دانش‌آموزی چشمگیر نیست، افزود: علیرغم این حقیقت، به دلیل اهمیت این موضوع با کمک دادستانی شهرستان در کلیه مدارس مقاطع متوسطه اول و دوم با همکاری ارگان‌های ذیربط در سطح شهرستان برنامه‌های مدونی در راستای رفع این مشکل تدارک دیده شده است.
نعیمی خاطرنشان کرد: در مدارس متوسطه اول و دوم جلساتی تشکیل شده و این موضوع با حضور مسئولین ذیربط بررسی شد و مسئولان توجیه شدند. برگزاری فعالیت‌های فرهنگی و همایش از اقدامات صورت گرفته در جهت آشنایی دانش‌آموزان با مضرات مواد مخدر است.
برخوردهای قضایی جدی نیست
به گزارش ایسنا، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس معتقد است پایین آمدن سن اعتیاد دلایل متعددی دارد که یکی از آنها، دسترسی آسان و راحت به مواد مخدر در جامعه است.
حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا دلیل مهم دیگر را عدم برخورد مناسب با این معضل دانست و افزود: نکته مهم این است که برخوردهای لازم و جدی بویژه برخوردها و اقدامات فرهنگی در خصوص این مسئله صورت نمی‌گیرد و اگر می‌گیرد، کافی و مثمرثمر نیستند.
سلیمی تصریح کرد: بخشی از اقدامات در حوزه آموزش و اطلاع‌رسانی قرار می‌گیرد و بخشی دیگر در حوزه فرهنگ‌سازی در اجتماع.
وی با اشاره به دلیل سوم اظهار کرد: متأسفانه هنوز در جامعه ما این مسئله که اعتیاد جرم نیست بلکه بیماری است، حل نشده و ما همچنان در کشور با مشکلات مربوط به نهادینه کردن این موضوع درگیر هستیم.
سلیمی با بیان اینکه برخوردهای قضایی در مبارزه با مواد مخدر به طور جدی انجام نمی‌شود، افزود: آزاد شدن توزیع‌کننده سریع مواد مخدر موجب تداوم این اعمال مجرمانه می‌شود. گاهی نیاز است نتیجه برخوردها پیگیری شود.
وی با تأکید بر اینکه در این زمینه نیز دچار افراط و تفریط شده‌ایم، ادامه داد: در راستای حل این معضل باید اراده و عزم ملی داشت و همه سازمان‌ها، رسانه‌ها و مراکز آموزشی فرهنگی باید دست به دست هم داده و جهت حل این مشکل اقدام کنند.
بودجه اختصاص داده شده برای پیشگیری در آموزش و پرورش ناچیز است!
نماینده مردم دلیجان و محلات در مجلس شورای اسلامی، گفت: دولت و بویژه آموزش و پرورش مسئولیت نظارت مستقیم و اجرای برنامه پیشگیری از اعتیاد دانش‌آموزان را برعهده دارند و این درحالیست که بودجه اختصاص داده شده به این موضوع در مدارس بسیار ناچیز است.
وی نقش آموزش و پرورش و خانواده را در رفع این معضل بسیار پررنگ عنوان و بیان کرد: آموزش و پرورش و خانواده‌ها باید در این زمینه با هم هماهنگی و همکاری کرده و به ویژه خانواده‌ها در تربیت دانش‌آموزان بسیار جدی‌تر عمل کنند.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اضافه کرد: کاهش سن اعتیاد نشان می‌دهد که آموزش و پرورش نتوانسته یا نخواسته است که به طور جدی به این موضوع ورود کرده و رسیدگی کند.
وی با تاکید بر نقش آموزش و پرورش در این حوزه ادامه داد: مربیان و معلمان کارآزموده که واقف به نقش و تاثیرگذاری خود در حوزه پیشگیری از ابتلای دانش آموزان به اعتیاد باشند، بسیار اندک هستند، در واقع فاقد روانشناسانی هستیم که اینگونه دانش‌آموزان را درمان کنند.
سلیمی این موضوع را یک چالش جدی دانست که نیازمند مربیان و روانشناسان کارآزموده در مدارس است و افزود: مربیان تربیتی باید ارتباط تنگاتنگی با خانواده‌ها برقرار کرده و با هشدارها و آموزش‌های به موقع آنها را از خطرات در کمین فرزندانشان آگاه کنند.
وی با بیان اینکه جلسات متعددی با وزیر کشور، وزیر علوم، وزیر آموزش و پرورش و معاونت فرهنگی در اینباره تشکیل شده و مسائل بررسی شده‌اند، در خصوص نحوه نظارت‌ها در این حوزه بیان کرد: بخشی از نظارت‌ها مرتبط با مجلس است، اما ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت کشور و آموزش و پرورش نقشی اساسی در کنترل این موضوع دارند.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه وزارت کشور به این موضوع بسیار کم بها داده است، افزود: اراده‌ها در این حوزه بسیار ضعیف است. مسئول مستقیم این بخش وزارت کشور است که باید بیشتر به این موضوع بپردازد.
گزارش از: راضیه قربانی، خبرنگار ایسنا، منطقه مرکزی