بهبود وضعیت حقوق بشر، تنها راه در ایران است
دوشنبه ۲ دی ۱۳۹۲ – ۲۳ دسامبر ۲۰۱۳ – کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است درادامه گزارش های ماهانه خود به برسی وضعیت حقوق بشر در ایران در آذر ماه ۱۳۹۲ پرداخت. در گزارش “کانون مدافعان حقوق بشر” قید شده است، با وجودی که رهبر جمهوری اسلامی ایران و برخی از اعضای کابینه دولت آقای روحانی از فیس بوک و سایر شبکه‌های مجازی استفاده می‌‌کنند اما به سایر شهروندان چنین اجازه ای داده نمی شود و فیس بوک و وی چت در ایران فیلتر شده است.
بر اساس اصول ۲۰ و ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که تاکید دارد، همه شهروندان حتی رهبر در برابر قوانین از حقوق یکسان برخوردارند، کانون مدافعان حقوق بشر به بازداشت بیش از ۴۹ نفر از فعالان سایبری در ماه آذر معترض بوده و خواهان رفع فیلتر از شبکه‌های مجازی است.
همچنین در گزارش این سازمان مردم نهاد که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، در سه بخش “حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی”، “حقوق اقتصادی و اجتماعی” و “میراث فرهنگی و محیط زیست” به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
در بخش وضعیت فعالان سیاسی – اجتماعی و فرهنگی این گزارش، به نام فعالان سیاسی و مدنی و فرهنگی که بازداشت شده اند، اشاره شده است. وضعیت اقتصادی و کارگران از دیگر مواردی است که در این گزارش به آنها پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه آذر ۱۳۹۲ کانون مدافعان حقوق بشر که در اول دی ماه ۱۳۹۲منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه آذر ۱۳۹۲
مقدمه
اصل بیستم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر می‌‌دارد: “همه افراد ملت اعم از زن و مرد، یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.” تساوی حقوق، آن چنان مورد تاکید قانون اساسی قرار گرفته است که در اصل ۱۰۷ بیان می‌‌شود: “رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.” طبق این اصل حتی عالی‌‌ترین مقام سیاسی و مذهبی کشور نباید امتیاز ویژه برای خود قائل شود.
اصل تساوی در برابر قانون، بارها به فراموشی سپرده شده است. در حالی که رهبر جمهوری اسلامی و چند تن از وزرا از جمله وزیر امور خارجه با استفاده از شبکه‌های مجازی از قبیل فیس بوک و تویتر با مخاطبان خود ارتباط برقرار می‌‌کنند اما به شهروندان عادی چنین اجازه ای داده نمی شود و فیس بوک در ایران فیلتر است. به گونه ای که دبیر کار گروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در اطلاعیه ای مطرح می‌‌سازد: “فیس بوک یک سایت جاسوسی است.”
همچنین حداقل ۴۹ نفر به اتهام استفاده از شبکه‌های مجازی در طول یک ماه دستگیر شده اند که اسامی برخی از آنان در متن گزارش ماه آذر ۱۳۹۲ کانون مدافعان حقوق بشر قید شده است.
بازداشت افراد مذکور این سوال حقوقی را مطرح می‌‌سازد که با وجود صراحت قانون اساسی چرا عملی واحد برای افرادی مجاز و برای دیگران غیر مجاز بوده و منجر به بازداشت و مجازات آنان می‌‌شود.
نکته دیگر آن است که مأموران حکومتی کافی نت‌ها را مجبور به نصب دوربین مدار بسته و ثبت نام مراجعان می‌‌کنند تا با کنترل کامپیوتر‌ها و اسامی افراد مشخص شود تا با چه کسانی تماس گرفته یا به چه سایت هایی مراجعه شده است. هم چنین نصب فیلترشکن که دسترسی کاربران را به فیس بوک و سایت‌های خبری تسهیل می‌‌کند، ممنوع است و باعث تعطیل و پلمپ کافی نت می‌‌شود. در این ماه طبق اظهار رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ایران در استان خراسان شمالی تعداد یازده عدد کافی نت به همین دلیل بسته شده و مجوز آنها لغو شده است.
همه این مسائل که مبنای خبری آنان نیز ارگان‌های رسمی و دولتی هستند، حکایت از نقض حقوق بشر و ایجاد محدودیت در آزادی بیان و اطلاع رسانی می‌‌کند و مقتضی است که رئیس جمهور که احترام به حقوق شهروندی از مهمترین وعده‌های انتخاباتی ایشان بوده با استفاده از اختیاراتی که قانون اساسی به وی تفویض کرده است، دستور رفع فیلتر از شبکه‌های مجازی را صادر کند تا تمامی شهروندان بدون استثناء بتوانند از آن استفاده کنند.
علاوه بر مطالب فوق، خلاصه ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در آذر ماه ۱۳۹۲ در پی می آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت ها و رسانه های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه آذر ۱۳۹۲
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
۱) در این ماه حدود ۸۲ نفر بازداشت شدند که تعداد ۴۹ نفر آنان از فعالان سایبری بوده اند. ۲۹ نفر آنها که نامشان مشخص نیست عبارتند از: براساس اعلام معاون دادستان کرمان ۱۶ نفر – بدون ذکر نام-، رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ایران در استان خراسان شمالی ۵ نفر که سن آنها کمتر از ۲۰ سال اعلام شده است – بدون ذکر نام- و دادستان رفسنجان ۸ نفر – بدون ذکر نام- و با اتهام استفاده از فضای مجازی و به منظور درج مطالب توهین آمیز علیه مقدسات دستگیر شده اند.
همچنین اسامی ۲۰ نفر از بازداشت شدگان سایبری که نامشان مشخص شده است عبارتند از: مهدی رجبیان و برادرش و یوسف عمادی از مدیران سایت “برگ موزیک”، علی اصغر هنرمند، عباس واحدی، علی رضا وزیری، نسیم نیک مهر، ملیحه نخعی، محمّد حسین موسی زاده و سارا سجاد پور از نویسندگان و اعضای سایت نارنجی و رضا احمدی نژاد مدیر سایت و خدمات میزبانی “آفتاب و‌ب”.
امیر گلستانی، مسعود قاسم خانی، فریبرز کاردار، سید مسعود سید طالبی، رویا ایرانی و امیر صادق پور و مهدی فاریابی و کیارش ستوده و جمشید جباری و محمّد امین اکرمی و مهدی ری شهری تنگستانی از دیگر فعالان سایبری بازداشت شده، هستند.
همچنین ۳۲ نفر با اتهاماتی غیر از فعالیت سایبری دستگیر شده‌اند. نام یازده نفر از آنها که مشخص نیست اما توسط مقام های مسئول در ایران اعلام شده است عبارتند از: طبق اعلام دادستان دادگاه انقلاب کرمان یک نفر به اتهام جاسوسی و به گفته فرمانده نیروی انتظامی شهرستان مسجد سلیمان در استان خوزستان ده نفر هنگام خاک سپاری یکی از اهالی سرشناس شهر بازداشت شده اند.
سایر بازداشتی‌ها که ۲۲ نفر هستند، عبارتند از: جواد لطفی، عباس حقیقی، کیومرث رحیمی و احمد صابری از فعالان کارگری، امیر تتلو – خواننده-، صمد خطیبی از هنرمندان سینمایی، علیرضا درویش روزنامه نگار و فعال فرهنگی، هاشم حسین پناهی از اعضای شورای رهبری مکتب قرآن کردستان و فعال سنی مذهب، مهدی ملکی از فعالان سیاسی، جمال جنامی، مرتضی جنامی و سعید جنامی از اهالی خوزستان به علت اعتراض دسته جمعی به حکم اعدام، علی غفرانی از فعالان فرهنگی، ساجده عرب سرخی – روزنامه نگار-، کوروش امیری از فعالان اجتماعی، افسانه بایزیدی و شاهو بایزیدی از فعالان دانشجویی، داریوش عندلیبان، یوسف مختاری، جواد سود بر، حبیب منافی آذر و مختار ابراهیمی که هنگام شرکت در مراسم یادبود خانعلی مطیعی بازداشت شدند.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از چند روز با تودیع وثیقه بصورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
۲) احمد رضا احمد پور – روحانی منتقد- به ۱۰۰ روز حبس و سه فعال سیاسی کرد به اسامی کامیل شریف زاده به سه سال حبس، غریب شریف زاده به دو سال حبس و عرفان مجیدی به چهار سال حبس و وروبر آوانسیان از کشیشان رسمی کلیسا به سه سال و نیم زندان محکوم شدند. همچنین شیرین نیان به اتهام جدا کردن سر مجسمه امام رضا در مشهد به ۶ ماه حبس و ۳۰ ضربه شلاق محکوم شد.
۳) رسول عبداللهی از شهروندان مسیحی جهت گذراندن محکومیت سه ساله به زندان اوین منتقل شد. همچنین هاشم خواستار، معلم بازنشسته برای اجرای حکم دو سال حبس خود به زندان اعزام شد.
۴) محمد صحتی سر درودی، روحانی و محقق دینی به ادارهٔ اطلاعات اصفهان احضار و مورد بازجوئی قرار گرفت. همچنین عادل غلامی، نعمت آزاد خواه و مرتضی امینی از سوی ادارهٔ اطلاعات و امنیت شهر مهاباد احضار و تهدید شدند. کوثر فتاحی، فعال فرهنگی نیز در شهر بوکان از سوی نیروهای امنیتی احضار و مورد بازجوئی قرار گرفت. همچنین خالد حسینی، فعال کارگری به دادسرای انقلاب سنندج احضار و بازجویی شد. مهرداد صبوری و افشین ندیمی از فعالان کارگری نیز از سوی دادگاه انقلاب احضار و تفهیم اتهام شدند. همچنین کوروش زعیم، عضو جبهه ملی ایران به دادسرا احضار شد.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
۱) نشریه دانشجویی “رمنه” دانشگاه علم و صنعت برای دو ماه تعلیق شد. همچنین نشریه دانشجویی نفیر در دانشگاه زنجان و دو نشریه دانشجوئی “صدای امید” و “تاریخ پژوهی” در دانشگاه شهید چمران اهواز توقیف شدند.
۲) مریم زندی، عکاس و رییس پیشین هیات مدیره انجمن ملی عکاسان ایران در نامه ای به حسن روحانی، رییس جمهور ایران نسبت به درخواست وزارت کشور مبنی بر حذف او از هیات مدیره انجمن عکاسان ایران اعتراض کرد.
۳) بنیاد فرهنگی “جمشید” متعلق به زرتشتیان ایران، تحت فشار مأموران امنیتی کلیه فعالیت های خود را معلق کرد.
۴) سایت “بهار نیوز” فیلتر شد.
۵) دانشجویان بهایی هم چنان از تحصیل در دانشگاه محروم هستند و مأموران امنیتی در این ماه به منزل شمیم شبرو- شهروند بهایی در شهر کرج- که برای دانشجویان بهایی کلاس درس تشکیل می‌‌شد، حمله کردند و پس از بازرسی و تفتیش منزل ضمن ضبط کامپیوتر و موبایل‌ها از دانشجویان تعهد گرفتند تا دیگر در کلاس درس حاضر نشوند.
۶) رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ایران در استان خراسان شمالی اعلام کرد که یازده کافی نت در این استان به علت نصب فیلتر شکن، نداشتن دوربین مدار بسته و عدم ثبت نام مراجعان پلمپ شدند.
۷) اپلیکیشن وی چت در ای اس پی‌‌های مختلف ایران فیلتر شد.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
۱) در این ماه تعداد ۲۳ نفر بشرح زیر اعدام شدند: چهار مرد با هویت اختصاری «عبدالعزیز. ع»٬ «سعید. ب» ٬ «سیروس. س»٬ «ابوالفضل. الف» و دو زن با هویت اختصاری «الف. الف» و «ر. ع» در یزد اعدام شدند. سایت دادگستری استان یزد اتهام این افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. رییس اداره زندان گچساران از اعدام یک نفر در این شهر خبر داد. این مقام قضایی اتهام این فرد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. رئیس کل دادگستری استان هرمزگان از اعدام سه متهم به حمل و نگهداری مواد مخدر و یک متهم به تجاوز به عنف بدون ذکر نام خبر داد. مدیر روابط عمومی دادگستری گیلان نیز از اعدام یک نفر در رشت خبر داد. این مقام قضایی اتهام این فرد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. همچنین دادستان عمومی و انقلاب استان قزوین از اعدام یک نفر با هویت اختصاری ش.چ در قزوین خبر داد. این مقام قضایی اتهام این فرد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. همچنین ایرج نصیریان ، چنگیز صالحی ، احد شکوری ، پیمان محمدی، مهدی اژیری کفاش، حسین آقازاده و قادر نیک اندیش در زندان مرکزی شهر ارومیه به اتهام قتل عمد اعدام شدند. طبق گزارشات واصله ایرج نصیری هنگام وقوع جرم کمتر از ۱۵ سال سن داشته است. کریم حدادی در زندان تبریز و افشین دروازی در زندان بم اعدام شدند. رسانه های خبری اتهام این افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کردند. ناصر گشاد زهی و مهدی جوانمرد متهم به قتل اعدام شدند. همچنین غازی عباسی، عبدالرضا امیر خنافره، عبد الامیر مجدمی و جاسم مقدم پناه از فعالان سیاسی در اهواز اعدام شدند.
۲) با ایجاد مانع در برگزاری مراسم پانزدهمین سالگرد قتل داریوش و پراوانه فروهر از سوی مأموران امنیتی، تعداد کثیری از شهروندان نتوانستند در مراسم آنان حاضر شوند.
۳) رئیس پلیس ناجا اعلام داشت که چندین آرایشگاه زنانه که اقدام به آگهی و پخش برنامه‌های آموزشی در شبکه‌های ماهواره ای کرده بودند در تهران و شهرستان‌ها تعطیل و مجوز کسب آنان لغو شد.
۴) محسن یزدی صمدی، وکیل امیر حکمتی که به اتهام جاسوسی به ده سال حبس محکوم شده، اظهار داشته است که به او اجازه دسترسی و مطالعه پرونده را نمی دهند تا بتواند درخواست اعاده دادرسی کند.
۵) گورستان بهائیان در شهر سنندج تخریب و با بولدزر مسطح شد.
۶) همایش اصلاح طلبان استان فارس به دلیل فشار و دخالت نیروهای امنیتی لغو شد .
۷) رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران گفت که مباشر و مشاور زن نباید در دفتر مشاوره املاک استخدام شود.
۸) فعالان سایت “نارنجی” که دستگیر شده بودند با دست‌های بسته و رو به دیوار در تلویزیون کرمان نشان داده شدند و گفته می شود که مطالبی را علیه خود بیان کرده اند.
۹) وضعیت زندانیان سیاسی هم چنان ناگوار گزارش می شود، به گونه ای که تعدادی از آنان بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی صورت نمی گیرد. اسامی تعدادی از آنان عبارت است از: سید محمد سیف زاده، حسین رونقی ملکی، حمید نوید، یعقوب ملکی، حمید رضا مرادی، محمد حسن یوسف پور سیفی، اسماعیل برزگری و کسری نوری.
۱۰) زندان‌های ایران از استاندارد‌های لازم برخوردار نیست؛ از جمله زندان زنان قرچک در طی ماه گذشته تنها روزانه سه ساعت آب سرد داشته است و زندانیان از داشتن آب گرم هم محروم بوده اند. زندان شهر‌های براز جان، زنجان و اهواز نیز وضعیت بسیار بدی دارند و به همین دلیل برای مجازات بیشتر برخی از زندانیان سیاسی و عقیدتی را به زندان‌های فوق اعزام می‌‌دارند که از آن جمله می‌‌توان به عبدالرضا قنبری و محمد (کوروش) نصیری اشاره کرد.
۱۲- حبس در تبعید یکی دیگر از شیوه‌های غیر قانونی آزار مضاعف زندانیان سیاسی است و مسافت‌های دور به عنوان مانع در ملاقات حضوری عمل می کند. متاسفانه در این ماه مادر و همسر یکی از زندانیان سیاسی به نام پیمان عارفی که به ۱۵ سال حبس در تبعید محکوم شده و او را از تهران به زندان مسجد سلیمان فرستاده بودند، پس از ملاقات با وی و به هنگام مراجعت به شهر تهران در اثر تصادف اتومبیل فوت کردند.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
۱) وضعیت اقتصادی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود. این در حالی است که طبق گزارش سالانه سازمان شفافیت بین المللی در مورد فساد اداری و اقتصادی در کشور‌های مختلف در سال ۲۰۱۳ در میان ۱۷۷ کشور، ایران در رده ۱۴۴ قرار گرفته که نشان از افزایش فساد اداری دارد. همچنین به گفته وزیر اقتصاد و امور دارائی، شاخص فلاکت اقتصادی در ایران به بیش از ۵۰ درصد رسیده است. این در حالی است که به گفته مرکز آمار ایران از جمعیت ۱۹ میلیون و ۴۳۵ هزار نفری در سنین ۷ تا ۱۹ سال در سال تحصیلی ۹۰-۹۱ که باید آموزش خود را در مدارس ادامه می‌‌دادند، بیش از هفت میلیون و ۱۳۵ هزار نفر به دلایل اقتصادی و غیره قادر به ادامه تحصیل نبوده اند و در حقیقت بیش از ۳۷ درصد دانش آموزان ایرانی ترک تحصیل کرده اند.
۲) دبیر خانه کارگر همدان از تعطیلی کارخانه ذوب آهن اسد آباد و بیکاری بیش از ۲۵۰ کارگر این خبر داد. همچنین ۲۰۰ نفر از کارگران پالایشگاه آبادان از کار اخراج شدند.
۳) کارگران متروی اهواز و کارگران کارخانه شهد آب ارومیه با تعویق ۵ ماه حقوق خود مواجه هستند.
۴) ۶۵۰ تن از کارگران فصلی هفت تیر به محقق نشدن وعده‌ها اعتراض کردند. همچنین ۸۰۰ نفر از کارگران معدن “چادر ملو” در اردکان یزد در اعتراض به دستمزد‌های ناعادلانه و همچنین اخراج دبیر نهاد کارگری این معدن یک روز دست از کار کشیده و اعتصاب کردند.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از میراث فرهنگی و محیط زیست در آذر ماه نیز همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد.
۱) بیش از ۴۰ در صد تالاب‌های کشور خشک شده است.
۲) طبق گفته سازمان زمین شناسی ایران، دشت تهران بیشترین نرخ فرونشست را در سطح جهان دارد. ایران از نظر میزان خطر و شمار وقوع رخ داد‌های طبیعی در جهان رتبه سوم را دارد.
۳) نماینده اندیمشک در مجلس شورای اسلامی از وجود اورانیوم ضعیف شده در ریزگردهای خوزستان خبر داد و گفت: آلودگی خاک منطقه ناشی از باقی ماندن مواد شیمیابی و بمب‌ها در جنگ بین ایران و عراق است و ریزگرد‌ها آلوده به اورانیوم ضعیف شده بوده و باعث سرطان می‌‌شود .
خاتمه
در ماه آذر، مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اکثریت ۸۶ رای موافق قطع نامه ای مبنی بر محکومیت ایران به نقض حقوق بشر تصویب کرد که طبق روال گذشته، مقامات مسئول حکومتی آن را مغرضانه و با اهداف سیاسی عنوان کردند. مطالعه گزارش ماه آذر که فقط حکایت از نقض حقوق بشر در سی روز دارد، نشان از صحت قطع نامه مذکور دارد. حکومت ایران باید بداند که تنها راه جلوگیری از صدور قطع نامه‌های دیگر بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران است.
آینه چو نقش تو بنمود راست خود شکن آینه شکستن خطا ست
شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
اول دی ۱۳۹۲
توضیح: علاقه مندان می توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت ها و خبرگزاری های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت های کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، جرس، الف، کمیته گزارشگران حقوق بشر، ندای آزادی، بازتاب، هرانا، قانون، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، موکریان، ندای سبز آزادی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.