جمعه ۰۴ شهریور، ۱۴۰۱ -۲۰۲۲-۰۸-۲۶-SOS Iran-شماری از خانواده‌های قربانیان هواپیمای سرنگون شده اوکراینی که راهپیمایی خود را برای دادخواهی دو هفته پیش آغاز کرده بودند، با رسیدن به اتاوا در برابر دفتر نخست وزیر تجمع کرد«اما
هرکس که اینجا هست
با خشم و فریادی ـ گره در مشت ـ
می‌داند، که او را کشت.
دیگر کسی اینجا نمی‌پرسد
“این خفته در خاک از کجا و از کدامان است؟”
می‌دانند، او فرزند ایران است.»
به گزارش دویچه وله، “راهیپمایی برای دادخواهی” که از تاریخ ۱۹ مرداد در شهر ریچموند هیل در استان انتاریو از جمله با خواندن این شعر “سایه” در کانادا آغاز شده بود، بعد از گذشت ۱۵ روز، با رسیدن راهپیمایان به اتاوا در روز پنجشنبه، سوم شهریورماه به پایان رسید.
این راهپیمایی به پیشنهاد مهرزاد زارعی، پدر آراد زارعی شکل گرفت. آراد زارعی یکی از جان‌باختگان “پرواز ۷۵۲” است. مهرزاد زارعی این کارزار را با انتشار ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی در تاریخ ۱۹ تیر ۱۴۰۱ و با دعوت از خانواده‌های جان‌باختگان و فعالان مدنی و سیاسی برای پیوستن به او، آغاز کرد.
“تا زنده‌ایم نمی‌گذاریم!”
راهپیمایان ابتدا در مقابل سفارت پیشین جمهوری اسلامی در اتاوا تجمع کردند. مهرزاد زارعی در مقابل این ساختمان در بیانیه‌ای با “وقیح، آدمکش و ظالم” خواندن حکومت ایران گفت: «این حکومت و سپاه پاسدارانش عزیزان ما را به قتل رساندند و در همین کشور عواملی دارند تا جلوی دادخواهی خانواده‌ها را بگیرند.»
او در ادامه با اشاره به روابط “عوامل حکومتی و سپاه پاسداران در کانادا” و “روابط اقتصادی آنها با جمهوری اسلامی”، افزود: «آن آقازاده‌ها و خانم‌زاده‌ها که در این کشورند و گمان می‌کنند می‌توانند همچنان بی دردسر پا به کانادا بگذارند، بدانند، ما نه تنها در تلاشیم حضورشان را در این کشور ناممکن کنیم که تا زنده‌ایم در این سفارتخانه را بسته نگه می‌داریم. تا ما زنده‌ایم، تا جمهوری اسلامی وجود دارد در این سفارتخانه در کانادا بسته خواهد ماند.»
پس از آن، تجمع‌کنندگان به طرف دفتر نخست وزیر کانادا حرکت کردند. مهرزاد زارعی می‌گوید، موفق شده تا با نماینده نخست وزیر کانادا دیدار کند و نامه اعتراضی خود را به او تحویل دهد. او می‌گوید از نماینده نخست وزیر خواسته‌اند که در اولین فرصت امکان ملاقاتی با جاستین ترودو را فراهم کنند.
تحصن در صورت برآورده نشدن خواسته‌ها
مهرزاد زارعی همچنین گفته است که خانواده‌های دادخواه تا چهارم اکتبر و آغاز نوبت دوم راهپیمایی در این شهر می‌مانند و در صورت برآورده نشدن خواسته‌هایشان، او در مقابل ساختمان نخست وزیری تحصن خواهد کرد.
حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز ۷۵۲ در گفت‌وگویی که با او در حین راهپیمایی و پیش از رسیدن راهپیمایان به دفتر نخست وزیری صورت گرفته و در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است، با ستایش از اقدام و کارزار مهرزاد زارعی اظهار امیدواری کرده که “به زودی دیدار حضوری برای زارعی با نخست وزیر کانادا میسر شود”.
اسماعیلیون که خود همسر و دخترش را در این پرواز از دست داده، قبلا سه خواسته این انجمن را این چنین اعلام کرده بود:
ارجاع سریع پرونده سقوط هواپیما به سازمان جهانی هوانوردی غیر نظامی پیش از سومین سالگرد این رویداد؛ قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی و برقراری تحریم‌های هدفمند “ماگنیتسکی” در مورد مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران
قانون ماگنیتسکی سال ۱۳۹۶ در پارلمان کانادا به یاد وکیل روس، سرگئی ماگنیتسکی تصویب شد. این وکیل روس پس از بازداشت در زندانی در روسیه درگذشت و مرگ مشکوک او بازتاب گسترده‌ای در افکار عمومی جهان داشت. این قانون به دولت کانادا اجازه می‌دهد که تحریم‌های گسترده‌ای علیه ناقضان حقوق بشر در این کشور اجرا کند. این قانون پیشتر به تصویب کنگره آمریکا رسیده بود.
رأی دادگاه و محکومیت جمهوری اسلامی
در جریان سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران در ۱۸ دی ۱۳۹۸، همگی ۱۷۶ سرنشین هواپیما کشته شدند. ۸۵ نفر از قربانیان شهروندان دوتابعیتی ایرانی- کانادایی بودند یا از اجازه اقامت دائم در این کشور برخوردار بودند.
دادگاه عالی استان انتاریو کانادا در دی‌ماه ۱۴۰۰ طی حکمی ساقط شدن این هواپیما را “اقدامی تروریستی و عمدی” اعلام کرد و جمهوری اسلامی را به پرداختن ۱۰۷ میلیون دلار محکوم کرد.
همچنین وکیل مدافع شاکیان خواستار مصادره اموال جمهوری اسلامی در اتاوا، از جمله ملک سفارت ایران در این شهر به نفع خانواده‌های شاکی پرونده شد.
این دادگاه بر اساس شکایت شش نفر از بازماندگان قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲ برگزار شده بود.